Bạn đang tìm kiếm cách học giỏi Địa Lý và phương pháp học Địa sao cho hiệu quả nhất? Đây là một kho tàng kiến thức về nhiều lĩnh vực bao gồm tự nhiên, xã hội và kinh tế. Tuy không khó nhưng môn Địa lý thường khiến nhiều học sinh “bối rối” do có kho kiến thức khổng lồ và đa dạng. Vậy nên trong bài viết này, hãy cùng Top10tphcm tìm hiểu 4 cách học giỏi Địa Lý hiệu quả nhất dành cho học sinh nhé!
Thực trạng giảng dạy – học tập môn Địa lý hiện nay
Chương trình dạy môn Địa lý ở Việt Nam
Trong chương trình giáo dục, môn Địa Lý được dạy liên tục qua ba cấp học. Tên môn học thay đổi theo cấp lớp, ví dụ: Tự nhiên và Xã hội cho Lớp 1-2-3, Lịch sử và Địa lý cho Lớp 4-5 và Địa lý cho Lớp 6-12.
Có 3 thành phần kiến thức chính trong môn Địa Lý mà học sinh cần chú ý. Đó là:
- Địa lý tự nhiên và dân số.
- Các ngành kinh tế theo khu vực địa lý.
- Địa lý vùng kinh tế.
Thực trạng học tập môn Địa Lý
Địa lý lớp 10 – 11 – 12 là môn học tự chọn theo định hướng, nguyện vọng nghề nghiệp của học sinh. Đó là một môn học vừa học cả địa lý khoa học tự nhiên, vừa học cả địa lý kinh tế xã hội. Dù bạn đã học rất nhiều nhưng do không có cách học môn địa lý hiệu quả nên sau khi ra lượng kiến thức đọng lại trong bạn là rất ít.
Đối với phương Tây, ở các nước như Anh hay Pháp, Địa lý là một môn học rất quan trọng. Đó là một bước đệm để giáo dục thế hệ trẻ về bối cảnh của thế giới. Ở nước ta, địa lý chỉ là “môn phụ” chỉ yêu cầu kiến thức. Sự hiểu lầm này đã gây ảnh hưởng lớn đến tâm lý dạy và học.
Kết hợp kiến thức lý thuyết với thực tế
Tạo sự liên tưởng với thực tế
Nếu lý thuyết Địa Lý khô khan và nhàm chán, bạn hãy liên tưởng nó với các dữ liệu trong thực tế. Ví dụ những bài viết về khu kinh tế hay thế mạnh của các vùng miền, bạn hoàn toàn có thể tìm thấy điểm tương đồng từ thực tế. Một cách hiệu quả để học địa lý là nghĩ xem bạn đã nghe nói về những lợi thế này ở đâu.
Nhà máy thủy điện Hòa Bình có làm bạn nhớ đến khi học về thủy điện không? Hay các khu du lịch nào ở Lào Cai, Lâm Đồng… Chỉ những gợi ý nhỏ này thôi cũng khiến bạn nhớ được 2 mảng kiến thức. Không khó phải không nào?
So sánh điểm giống và khác nhau giữa lý thuyết và thực tế
Nghiên cứu Địa Lý bằng cách so sánh giữa lý thuyết và thực tế có thể mang lại kết quả rất nhanh. Để ghi nhớ nhiều thông tin cùng lúc, hãy tìm cách so sánh hai hoặc nhiều sự kiện về thời gian và không gian.
Ví dụ, so sánh sự phát triển kinh tế của vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải Nam Trung Bộ có thể dựa trên các tiêu chí: vị trí địa lý, tài nguyên và điều kiện tự nhiên. Kết hợp các điều kiện xã hội và tình trạng phát triển… tìm ra những điểm tương đồng và khác biệt, và viết tất cả chúng ra.
Nhờ vậy, lượng kiến thức học dù vốn rất lớn nay lại bị giảm đi rất nhiều. Học sinh có thể ghi nhớ nhanh và nhớ lâu hơn.
2Học bài đúng cách
Chép tay thay vì học thuộc lòng
Khoa học đã chứng minh rằng khi học thuộc lòng, thông tin chỉ tồn tại ở dạng “trí nhớ ngắn hạn”, được lưu giữ tạm thời trong não bộ. Nếu kiến thức này không được lặp lại thường xuyên, nó sẽ bị “xóa” và ghi đè bằng ký ức mới. Vì vậy, việc cầm một cuốn sách và đọc đi đọc lại kiến thức để thuộc lòng là một cách học cực kỳ kém hiệu quả.
Sau khi học xong, bạn có thể đọc thuộc lòng tất cả các lý thuyết Địa Lý một cách trôi chảy. Nhưng sau một vài tháng, bạn có thể chỉ còn lại một phần ký ức đó. Vì vậy, bạn hãy bỏ cách học thuộc lòng truyền thống. Thay vào đó, hãy lấy bút của bạn và viết ra mọi thứ bạn cần nhớ. Đây là một phương pháp Địa Lý cực kỳ đơn giản và hiệu quả.
Bạn có thể áp dụng cách này không chỉ với môn Địa mà còn với tất cả các môn học khác cần ghi nhớ. Tất cả nội dung trí tuệ ở dạng lý thuyết cần được ghi nhớ, bạn hãy viết chúng vào vở. Hãy viết ngắn gọn, dễ hiểu và rõ ràng để học tập tốt hơn.
Ngoài ra, quyển vở chuyên dùng để ghi chép cũng sẽ trở thành bộ tài liệu của riêng bạn. Bạn hoàn toàn có thể xem lại và được gợi nhớ về kiến thức bất cứ khi nào mà bạn cần.
Chuẩn bị bút nhiều màu để ghi nhớ kiến thức trọng tâm
Cùng với việc ghi chép, bạn cũng cần biết kiến thức nào là nội dung trọng tâm cần nhớ, kiến thức nào là trọng tâm. Tìm ý chính và xác định các từ khóa. Tiếp theo là tô màu chúng một cách rõ ràng và có chọn lọc. Khi cần đọc lại kiến thức, bạn sẽ có thể dễ dàng biết mình nên học gì, điểm gì cần lưu ý trong bài.
Hệ thống lại kiến thức cần thiết bằng sơ đồ tư duy hình cây
Cách dễ nhất để sử dụng hiệu quả sổ ghi chép kiến thức là ghi chép kiến thức một cách có hệ thống và sinh động. Địa Lý được chia thành các phần kiến thức, mỗi phần gồm nhiều bài học. Mỗi bài học chứa đựng nhiều ý quan trọng hơn.
Hãy coi chúng như một thân cây khổng lồ, điều cơ bản nhất bạn cần nhớ là bộ rễ. Bắt đầu từ gốc là một môn học, các rễ lớn sẽ là các phần kiến thức. Từ các rễ lớn này sẽ chia ra thành các rễ nhỏ chứa các kiến thức nhỏ hơn. Điều này sẽ giúp bạn ghi nhớ một cách có hệ thống và hiệu quả lâu dài.
Để sơ đồ cây của bạn được dễ nhìn và dễ học, bạn cũng có thể tự do viết tắt hoặc dùng các kí hiệu. Miễn là nó rõ ràng và bạn có thể hiểu ngay nội dung khi nhìn vào.
3
Tự tạo nên niềm yêu thích với môn Địa Lý
Thực tế chứng minh rằng khi bạn thực sự yêu thích và đam mê một điều gì đó, bạn có thể cố gắng làm tốt mọi thứ. Địa Lý cũng không ngoại lệ. Tình yêu môn học sẽ cho phép bạn thực hiện các phương pháp học tập Địa Lý hiệu quả. Để làm được điều này, bạn cần nhận thức rõ ràng rằng môn Địa cũng là một môn học vô cùng quan trọng. Không chỉ phục vụ cho việc học trên trường mà còn là hành trang bổ sung kiến thức cho cuộc sống.
Tuy nhiên, thích một cái gì đó không chỉ đơn giản là nói “thích” và ngay lập tức thích nó. Bạn cần nỗ lực học hỏi và quan sát những gì đang xảy ra xung quanh mình. Từ đó đặt câu hỏi và tìm kiếm câu trả lời. Điều này sẽ khơi dậy sự quan tâm của bạn đối với môn học này.
Ví dụ, một cách hiệu quả để học Địa Lý là tìm kiếm câu trả lời cho những câu hỏi đơn giản: Tại sao tháng này trời mưa? Tại sao vùng này có mùa đông mà vùng kia không có? Hay tại sao một số tháng trời nhanh sáng hơn bình thường? Tất cả đều là những kiến thức vô cùng gần gũi với cuộc sống hàng ngày.
4Không chỉ học trong tiết Địa Lý
“Học thầy không tày học bạn”
Việc chỉ học kiến thức mới một mình dễ khiến bạn cảm thấy nhàm chán. Vì vậy, nếu có thể, hãy học nhóm với bạn bè. Lập nhóm học từ 3-4 người và học cùng nhau là một trong những cách học Địa Lý hiệu quả nhất.
Nhóm bạn của bạn là những người có thể giúp bạn lấp đầy những khoảng trống kiến thức còn thiếu, cùng nhau học hỏi và giải thích những điều bạn chưa hiểu. Một trạng thái tinh thần thoải mái cùng với phương pháp học nhóm hiệu quả và sự gần gũi sẽ là lợi thế giúp bạn học tập tích cực hơn. Do đó, đây là một trong những cách hỏi giỏi Địa Lý mà bạn nên tham khảo.
Học mọi lúc mọi nơi
Sau khi hoàn thành sổ ghi chép của bạn, bạn có thể học Địa Lý ở những nơi khác nhau. Đọc thêm một vài câu khi đang di chuyển hay trong thời gian giải lao giữa các môn học khác. Ngay cả khi vừa thức dậy, bạn có thể học tập chăm chỉ mọi lúc, mọi nơi. Chỉ cần nhìn qua và nhẩm lại những gì bạn đã viết trong sổ tay hoặc phương tiện học tập của bạn.